Marimanta entrevista a Miguel Vázquez Freire

Naceu en Corcubión no ano 1951. É profesor de Filosofía no ensino secundario. Foi director da revista infantil “Golfiño”, codirector da colección Merlín de Edicións Xerais de Galicia e co-autor dos materiais educativos de Filosofía de Xerais. Promotor de «Pé de Imaxe» e de Nova Escola Galega, pertence ao consello de redacción da Revista galega de educación. Da súa obra narrativa destaca Proxecto Pomba Dourada (1987), As aventuras do Gato Bógar (1989), A malvada María Xosé (1989), A cor do elefante e outros contos (1994), Anxos en tempos de chuvia (1997), A primeira máquina de fotos (1998), O neno que tiña medo dos robots. O robot que tiña medo dos nenos (1998), Contos de Reis e de Nadal (2007), O souto escuro e perigoso (2011), a peza teatral A princesiña Socorro, o trobeiro Carolo e o demo dos cornos (1995), en colaboración con Gloria Sánchez. No apartado de narrativa para adultos destaca o conxunto de relatos breves Galería de esquecidos de Feliciano Lobelos (1993).

Esta é a entrevista que concedeu ao noso colectivo:

Nome?
Miguel Vázquez Freire
Profesións?
Profesor de Filosofía de instituto de ensino secundario.
Anos adicados á escritura infantil e xuvenil?
Comecei dirixindo unha pequena revista para lectores infantís en Madrid arredor do ano 1975.
Como se che ocorreu adicarte a isto?
Foron circunstancias, en parte fortuítas, en parte procuradas. A oportunidade de dirixir a revista infantil –que finalmente foi publicada en formato libro co nome “Escocuentos”- foi resultado dun azar. Logo xa eu encontrei que a comunicación cos lectores infantís era algo que me interesaba especialmente, que conectaba coa miña vocación docente, e xa nunca o deixei.
Escribes con rapidez as obras ou cústache sacalas adiante?
Eu son un escritor lento, que maduro moito as ideas, que desboto moitas máis das que finalmente acaban medrando, e que corrixo tamén moito antes de dar por pechado un libro. Por outra banda, hai historias que saen correndo, case enteiras desde o primeiro momento, en especial no caso dos contos; e outras que se atoan, que reclaman pelexas moitas veces longas e demoradas.
Como aparecen as ideas para as historias?
Aparecen como e cando elas queren. As ideas andan por aí, ceibes, e un pode atopalas nos tempos e lugares máis inesperados: nunha persoa que cruza a rúa entre os coches, nunha nova nos xornais, na anécdota escoitada de boca dun amigo ou amiga, nas accións as veces máis aparentemente insignificantes dun neno ou dunha nena que coñeces, nos libros que les e nas pelis que ves, nas historias do pasado, no que imaxinas para o futuro, nas luces, nas sombras...
Autores de literatura preferidos?
Son tantos que a lista se faría interminable. E cambian co tempo. Teño autores para cando estou triste e outros para cando ledo, algúns para cando dispoño de tempo e podo ler de vagar, outros para ler axiña, uns para viaxar e outros para ler na cama antes de durmir. E hai algúns que serven para todo como, por exemplo, Álvaro Cunqueiro, que ten contos lixeiros e novelas máis densas, ten poesía e ten teatro, e ten, sobre todo, unha escrita que soa sempre a música e a palabra exactas.
Realmente as obras de literatura infantil e xuvenil son para nenos e adolescentes?
Vaia, isto é algo así como preguntar se realmente os triángulos teñen tres ángulos! Eu diría que se non son para nenos e adolescentes logo tampouco non son literatura infantil e xuvenil. Claro que entendo que a pregunta vai referida aos libros que as editoras presentan nas súas coleccións ditas infantís e xuvenís. O problema é daquela se as editoriais acertan sempre ao escolleren eses libros. E é obvio que non sempre acertan. Os nenos e nenas son os que acertan sempre porque son eles quen teñen a última palabra. Pero, por outra banda, os gustos dos nenos e nenas non está formado de saída, non é algo que estea xa dado sen máis, senón que pode ser conformado nun sentido ou noutro e é aí onde a literatura infantil debe xogar o seu papel, en colaboración cos chamados mediadores (profesorado, pais e nais, bibliotecarios). A boa literatura infantil debe contribuír a formar o gusto literario dos pequenos lectores, non está obrigada a dar o que se presume que eles queren. Dos adolescentes non digo nada porque penso que poden ler perfectamente calquera obra. O que chamamos literatura xuvenil adoita ser literatura que conecta de forma especial cos intereses do lector adolescente pero literariamente non esixe características particulares como si o esixe o libro para nenos pequenos.
Próximos proxectos confesables?
Teño unha peza de teatro, escrita en colaboración, e dous contos breves buscando editorial. Ando cun proxecto aínda máis ben vago dun álbum en colaboración cun ilustrador. E teño o propósito firme de concluír unha novela que me ten ocupado desde hai uns cinco anos, pero isto último é o máis inseguro de todo.
Un millón de grazas. Prometemos fidelidade absoluta!